فقر و مفهوم آن ...

برخی از خطباء و سخنرانان حدیث «الفقرُ فخری» را، بر زبان جاری می کنند و واژه «فقر» را به معنی نداری و فقدان معیشت خوب، تنگدستی و بینوایی و عدم بضاعت مالی پنداشته اند و به مردم القاء می کنند که پیامبر به نداری افتخار کرده است! در مقابل این حدیث «کاد الفقر ان یکون کفراً» یعنی؛ فقر نزدیک است به کفر منجر شود. روایت شده است. چنانچه واژه ی فقر را در این دو حدیث به معنای «نیاز مالی» بدانیم، به تناقضی آشکار بر می خوریم.

     «الفقر فخری» یعنی فقر به درگاه الهی افتخار من است. کسی که خود را به درگاه الهی نیازمند و فقیر احساس می کند فرقی ندارد اینکه به لحاظ مال فقیر باشد یا غنی. شاعر می گوید:

خاک نشینی است سلیمانــیـَم   /     عــار بُوَد افســر سلطانـِـیــَم

هست چهل سال که می پوشمش   /    کهنــه نشـد خلعت عریانِـیـَم

شیخ اجلّ سعدی در گلستان آورده :

آن شنیدستی که در اقصای غور   /     بار سالاری بیفتـاد از ستور

گفت چشم تنگ دنیا دوست را  /     یا قناعت پر کند یا خاک گور

     گرچه عادت پیامبران الهی چنین بوده که از خود مال و اموال به ارث نمی گذاردند و میراث داران آنها فقط «عُلما» بوده اند؛ «العلماء ورثة الانبیاء». لکن پیامبر عظیم الشأن اسلام که «رحمة للعالمین» و «خاتم النبیین» است و در حقّ وی آمده «لولاک لولاک لما خلقت الافلاک»، در حدیثی برای امّت اسلام فرمودند :

«اعمل لدنیاک کأنّک تعیش ابداً و اعمل لآخرتک کأنّک تموت غداً» ترجمه: کارکن برای آبادانی دنیا گویی تا ابد زنده می مانی و کار کن برای آبادانی آخرتت گویی همین فردا می میری.